De duurzame restauratie van de voormalige sluiswoning aan de Goejanverwellesluis 74 in Hekendorp bij Oudewater door Hendrick de Keyser Monumenten is afgerond. Het rijksmonument, een van de oudste gebouwen ter plaatse, was getuige van de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen door de Patriotten in 1787.
In de 19e en 20e eeuw had het pand een belangrijke openbare functie als herberg. Later werd het opnieuw bewoond door de sluiswachter en zijn gezin. Om het monument toekomstbestendig te maken was een grondige restauratie en verduurzaming noodzakelijk. Met steun van de Stichting Aan Boord heeft Hendrick de Keyser dat karwei tot een goed einde gebracht. Nu de opknapbeurt is voltooid kan het historische pand weer bewoond worden als comfortabel woonhuis met een bijzonder verhaal.
Historie
Het huis uit 1728 werd gebouwd op de plaats van de oorspronkelijke sluiswachterswoning uit circa 1600, die in 1727 voor een groot deel afbrandde. Het ‘koockkeukentje’ overleefde de vuurzee, en ook de voorgevel is zeer waarschijnlijk een overblijfsel van het zeventiende-eeuwse onderkomen.
Het pand speelt een belangrijke rol op een klassieke schoolplaat uit 1911, getekend door J.J.R. de Wetstein Pfister, die de aanhouding laat zien van prinses Wilhelmina van Pruisen in 1787 bij Goejanverwellesluis. Op de plaat staat de prinses bij de sluis in het huidige Hekendorp, en is ook de sluiswachterswoning prominent afgebeeld.
Overbodig
In de 19e en 20e eeuw, toen het voornaamste transport over water ging, kreeg het monumentale gebouw de functie van herberg. Later verleende het weer onderdak aan de sluiswachter en zijn gezin; maar met het automatiseren van de sluis werd een sluiswachter overbodig en werd het woonhuis niet meer gebruikt.
Om behoud van het rijksmonument ook in de toekomst te waarborgen is het pand in 2017 door het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden overgedragen aan Hendrick de Keyser Monumenten. De vereniging laat historische huizen leven door ze te restaureren en vervolgens te gebruiken. In de uiteenlopende collectie van ruim 450 huizen verspreid over Nederland kun je wonen, werken, vakantie vieren, een evenement organiseren, of ze bezoeken als museumhuis.
Restauratie
Tijdens de restauratie van de sluiswachterswoning zijn allereerst de niet historische onderdelen zoals voorzetwanden, vloerafwerkingen en verlaagde plafonds verwijderd, waardoor de historische structuur en de waardevolle elementen van het pand zichtbaar werden.
Dat is volgens Hendrick de Keyser bij elk restauratieproject spannend, want wat komt er tevoorschijn en wat is de conditie ervan? Naast onvoorziene gebreken als asbest en houtrot werden mooie historische vondsten gedaan. Zoals een aftekening van een oude bedstede, drie zogenoemde bloempottegels van een voormalige schouw en een plavuizenvloertje.
De vondsten kwamen overeen met de ‘herbergfase’ van het huis. Die vormde, samen met het herstellen van de meest waardevolle elementen, dan ook het uitgangspunt voor de restauratie. Om de woning toekomstbestendig te maken is het pand daarnaast verduurzaamd en gemoderniseerd.
Afhankelijk van steun
Hendrick de Keyser Monumenten is voor de restauratie van de collectie historische huizen afhankelijk van de steun van leden, donateurs en schenkers. Zij is de Stichting Aan Boord dankbaar voor de steun en betrokkenheid tijdens het hele proces van de restauratie van het monument.
Nu de opknapbeurt is afgerond zal gebouw binnenkort verhuurd worden als comfortabel woonhuis. Kijk voor alle details op hendrickdekeyser.nl/huren.