Door ervoor te zorgen dat rijksmonumenten toegankelijk en behouden blijven voor publiek, draagt de provincie Utrecht 4,9 miljoen euro bij uit het fonds Erfgoedparels. Het geld is bedoeld voor onderhoud en restauratie van 19 rijksmonumenten. Daartoe behoren de toren van de Sint Franciscus Xaveriuskerk in Amersfoort en de Boerderij industrieweg in Mijdrecht.
Verantwoordelijk gedeputeerde Rob van Muilekom (Cultuur en Erfgoed):”Ook dit jaar hebben we veel verschillende aanvragen vanuit alle hoeken van de provincie binnengekregen. We hebben ze allemaal kunnen honoreren uit het Fonds Erfgoedparels. Hierdoor kan de restauratieachterstand verder worden ingelopen, blijven onze rijksmonumenten in goede staat en blijven ze behouden voor de toekomst”.
Gehonoreerde projecten
Het geld uit het Fonds Erfgoedparels wordt gebruikt om markante rijksmonumenten te restaureren. Dit jaar gaat het onder andere om Theekoepel buitenplaats Vechtoever (Stichtse Vecht), verschillende objecten op landgoed Prattenburg (Rhenen), Stal buitenplaats Geerestein (Woudenberg), de Toren bij kasteel Nijenrode (Breukelen), Park kasteel Renswoude (Utrechtse Heuvelrug), Kasteel Sterkenburg (Utrechtse Heuvelrug) en Slot Zuylen (Stichtse Vecht).
Uit de overige monumentcategorieën: gemeentehuis (Wijk bij Duurstede), de voormalige gevangenis Wolvenplein (Utrecht), de rijtuigenloods (Amersfoort), Minrebroederstraat 16 (Utrecht), voormalig ziekenhuis Johannes de Deo (Utrecht), het orgel in de Pleinkerk (Houten), Foster & Andrewsorgel (Stichtse Vecht), Winkel van Sinkel en voormalig koetshuis (Utrecht), toren Sint Franciscus Xaveriuskerk (Amersfoort), Domkerk (Utrecht), boerderij Industrieweg 30 (Mijdrecht) en één aanvraag voor Molen Ter Leede, Bonkmolen, Vlietmolen en Hoekmolen (Vijfheerenlanden).
Toren Sint Franciscus Xaveriuskerk
De Sint. Franciscus Xaveriuskerk, gebouwd in 1817, ligt in de binnenstad van Amersfoort. Het ontwerp is van Teunis Wittenberg uit Zutphen. Aan de buitenkant vallen de kolossale geblokte pilasters en het driehoekige timpaan op. Aan de toren op de nok van de kerk is de Griekse stijl herkenbaar.
Het gebouw maakt deel uit van de rooms-katholieke parochie Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. Na de reformatie werd de publieke katholieke eredienst in de Keistad verboden. Er ontstonden schuilkerken die bediend werden door religieuzen, onder wie jezuïeten. Zo kwam de kerk aan zijn naam; één van de jezuïetenstaties droeg de naam van een gecanoniseerde jezuïet van het eerste uur, Sint Franciscus Xaverius.
In de loop van de tijd versoepelde het beleid ten aanzien van de katholieken. Toen 1715 de schuilkerk van Sint Franciscus Xaverius in vlammen opging, mocht men een meer zichtbare kerk bouwen met als resultaat de huidige vorm van de kerk. De kerk heeft een centrale rol in de buurt en er vinden veel sociaal-maatschappelijke en culturele activiteiten plaats. De restauratie betreft herstel van de toren.
Herbestemming boerderij Industrieweg
De boerderij aan de industrieweg in Mijdrecht is in 1879 gebouwd door een boer uit Noord-Holland. Het was een van de eerste boerderijen in de polder Groot Mijdrecht. De boerderij is opgetrokken op Noord-Hollandse wijze en zo licht mogelijk uitgevoerd in verband met de bodemgesteldheid.
Het bedrijf was niet erg succesvol. Door de sterke bemaling van het poldergebied zakte het maaiveld waardoor de boerderij uiteindelijk ook verzakte. Vanaf de jaren zestig is het gebied dichtbij het dorp Mijdrecht herbestemd tot bedrijven- en kantorenterrein. De boerderij is steeds meer als een laatste restant uit het agrarisch verleden van de polder behouden gebleven. De boerderij krijgt een nieuwe bestemming als lunch café voor de omliggende bedrijven waarbij het verhaal over de geschiedenis verteld blijft worden.
Criteria
Bij het verlenen van subsidies hanteert de provincie Utrecht een aantal criteria zoals urgente restauratiebehoefte, publieke toegankelijkheid en cofinanciering van de eigenaar. Als het rijksmonument verduurzaamd wordt of wanneer het een sociaal-maatschappelijke herbestemming heeft, wordt een extra subsidiepercentage verstrekt.
Foto: De boerderij aan de Industrieweg in Mijdrecht.